تحلیل و بررسی روند مصرف منابع آب در منطقه دشت یزد-اردکان با رویکرد سیستم داینامیک

برنامه ریزی توسعه پایدار در بسیاری از کشورهای جهان به ویژه ایران به واسطه محدودیت منابع، تحت تاثیر سطح دسترسی به منابع آبی است. این مساله در مناطق کویری کشور به خصوص استان یزد شکل حادتری به خود گرفته است. مدیریت منابع آب نیازمند تصمیم گیری آینده نگر با رویکردی جامع است. علم پویایی شناسی سیستم، یک ابزار مدیریتی براساس این نگرش می باشد. این علم قادراست شبیه سازی سیستم های پیچیده منابع آب را برای پشتیبانی تصمیم گیری انجام دهد. به کمک این شبیه سازی پیامدهای نامشخص تصمیم گیری ها آشکار می شود.هدف عمده این روش شبیه سازی، تسریع و تسهیل یادگیری رفتار سیستم ها در شرایط فعلی و آینده است. برهم کنش منابع آب با جنبه های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی سیستم پیچیده ای ایجاد می کند که تحلیل آن صرفا با نگرش جامع و با روش پویایی سیستم ها مقدور می باشد. نتایج تحلیل پویایی سیستم منابع آب دشت یزد-اردکان، به عنوان یک ابزار کمک و حمایت در تصمیم گیری، مدیران را به یک ابزار قابل فهم و تصویری برای درک علل کاهش منابع رهنمون خواهد کرد. همچنین این مدل روند تغییرات بیلان آب در آینده و تاثیرسناریوهای مدیریتی همچون انتقال بین حوضه ای آب، اجرای طرح جمع آوری و تصیه فاضلاب ، افزایش راندمان آبیاری و... را ارائه می کند. در این پژوهش مدل پویایی های سیستم منابع آب دشت یزد-اردکان برای ارزیابی روند منابع و مصارف و عوامل اثرگذار بر آن با استفاده از نرم افزار ونسیم پی ال ای نسخه 5.11 تهیه شده است. زمان آغاز شبیه سازی سال 1393 و زمان پایان آن سال 1435 می باشد. نتایج این شبیه سازی نشان داد که بیلان آب در سال های آینده همچنان منفی خواهد بود و هرچند انجام برخی اقدامات اصلاحی می تواند تاثیرات مثبتی بر این روند داشته باشند ولی حتی مجموع این اقدامات نیز قادر به مثبت کردن بیلان و حتی به حالت تعادل رساندن آن را ندارند. بنابراین تسریع در اجرای طرح های انتقال آب جدید، برای رفع معضل کمبود آب در دشت یزد-اردکان ضروری به نظر می رسد.